Project

Tracing loneliness

Ruben Abels

Het pleintje van het winkelcentrum is onmiskenbaar een ontmoetingspunt in de wijk Buytenwegh. Scootmobielers verzamelen zich bij de groentestal, vriendinnen maken een praatje op een bankje, hond-uitlatende mannen en man-uitlatende honden lopen samen op. Ruben kijkt om zich heen en kiest iemand uit die alleen loopt. Hij haalt zijn vinger van het gaatje onderin het verfblik in zijn rechterhand en terwijl hij de persoon van zijn keuze volgt, maakt het verfstroompje uit de bus een spoor. Dit herhaalt hij vanmiddag steeds weer, met roze, groene en blauwe verf, 13 blikken lang. Het pleintje en de straten eromheen raken bezaaid met sporen die elkaar soms kruisen, soms parallel lopen of zich V-vormig splitsen.

Toeschouwers reageren meest vriendelijk, ze roepen: ‘U morst,’ of: ‘Je verliest wat!’ De groenteboer vraagt wie het gaat opruimen. ‘Het is pannenkoekenbeslag,’ zegt Ruben, ‘regent vanzelf weg.’ De gevolgde personen laten het meestal over zich heenkomen. Een man met een vechthond zegt: ‘Loop je nou met roze verf achter me aan?’ Een vrouw slaat een hoek om en wacht Ruben daar op – als in een detectivefilm. ‘Waarom volgt u mij? Een kunstproject? Dan is het goed, ik dacht dat u een stalker was.’

‘Ik zet een beeld van eenzaamheid neer,’ vertelt Ruben Abels, social designer. ‘Kruisende sporen laten bijvoorbeeld zien dat mensen elkaar hadden kúnnen ontmoeten maar dat niet hebben gedaan. Misschien waren die mensen niet eenzaam – dat maakt voor het beeld niet uit. De actie zet als het ware de relatie tussen mensen in de etalage, iedereen kan het erover hebben.’

Daarnaast is ook de actie zelf voorwerp van onderzoek. ‘Het is het spannend om te doen. Als iemand zich naar me omdraait, wat zeg ik dan? Waarom is het raar om achter iemand aan te lopen? Het is niet mijn bedoeling met mensen in gesprek te komen, maar er speelt zich wel iets af tussen die persoon en mij. Ik daag mezelf uit door die man met de vechthond te volgen, normaal zou ik dat niet snel doen, die hond eet onze Pluk in één hap op. Maar het is een positieve ervaring geworden. Een meisje vond het duidelijk niet prettig dat ik achter haar aan liep. Ze hield me in de gaten, keek steels over haar schouder en in winkelruiten, zoals in een film. Het is niet de bedoeling dat mensen me een engerd vinden, dus met haar ben ik halverwege gestopt.’

Een paar dagen later is hij nog aan het herkauwen. ‘Het beeld van de sporen klopt met wat ik voor ogen had. Maar ik wil geen negatieve spanning opwekken. Ik weet maar ten dele wat ik met deze interventie heb veroorzaakt. Het wordt een vervolgverhaal, ik ga er op een of andere manier mee door.’

Ruben Abels is één van de elf kunstenaars die in december 2021 neerstreken in tien Zoetermeerse wijken, met de bedoeling het thema eenzaamheid te bevrijden uit de kooi van het stilzwijgen en er samen met bewoners over van gedachten te wisselen.

Lees hier ook de ervaringen van de andere kunstenaars: Ruben Abels, Zanyar Aziz, Sandra van den Brand, Jetske van Dorp, Sofie Hollander, Wouter van der Giessen, Katinka van Gorkum, Ellen Houtman, Emmie Liebregts, Sachia Pereira Stolle en Karin Voogd.

Alle projecten