Gedicht / Project

Gesproken woord in een perenboomgaard

Zanyar Aziz - spoken word artiest

‘Dit gedicht heet Pangea’, zegt spoken word artiest Zanyar Aziz en hij schiet uit de startblokken. Luisterrijke woorden en zinnen buitelen over elkaar om een verhaal te vertellen over de aarde als één continent waaromheen oceanen met elkaar in zee gaan en door mensen gebouwde hokjes niet bestaan. Daarna klinkt Mijn Pad, een tirade tegen grijze loopbanden met loonslaven die zich van niets naar nergens haasten, met gedachten als politieagenten en als zweet vermomde tranen. ‘Ssss… ik loop leeg op mijn tredmolentje…’

Terwijl Zanyar in de zon op het terras van de Hof van Seghwaert zijn hoofd binnenstebuiten keert voor een aandachtig luisterend publiek, tuigen even verderop een paar mannen een soort abstracte kerstboom op. De Hof is een eerbiedwaardige oude perenboomgaard, onderhouden door vrijwilligers die er onder andere ook een wijngaard, een buurtbuitenkeuken en een stiltetuin, een hoenderhof en een kindernatuurtuin tot leven hebben gebracht. Geef mensen een lapje grond en ze laten duizend bloemen bloeien.

‘In mijn hoofd heerst vaak chaos,’ vertelt Zanyar tussen zijn gedichten door, ‘schrijven brengt er rust in.’ ‘Ik maak mijn hoofd altijd leeg met tekenen,’ zegt een vrouw in het publiek; en vrijwilliger Stef noemt tuinieren als wondermiddel. Vooral het samengaan van woorden en ritmiek in Zanyars optreden vindt hij meeslepend. Liènte, die met een verslagje van het gebeuren studiepunten kan verdienen, knikt instemmend. ‘Ik kan niet alles volgen, als ik zit na te denken over een woord is Zanyar al weer twee zinnen verder! Maar dat rap-achtige vind ik leuk.’ Zanyar: ‘Ik stel jullie eigenlijk bloot aan de chaos die ik mijn leven lang al meemaak. Nu kan ik me eraan overgeven omdat schrijven er lijn in brengt, het krijgt een functie.’

De afgelopen week heeft hij in een buurtcentrum voor ouderen voorgedragen en ook op straat, zomaar in het wilde weg. ‘Iemand wilde me geld geven! Maar ik kreeg mooie gesprekken. Met de ouderen in het centrum liep het eerst een beetje stroef. Toen ik vertelde dat ik als jonkie ook wel eens eenzaam Oud en Nieuw heb gevierd, kwamen de verhalen toch los. Vaak ontroerend, over het verlies van een partner, de littekens van binnen. Dat benoemen is niet normaal, het moet wel gezellig blijven, maar verhalen delen helpt, dat merk ik gewoon. Als we voorbij de labels gaan, hebben we veel gemeenschappelijk.’

De onorthodoxe optredens zijn Zanyar goed bevallen.’Op een podium sta je voor een grote groep, nu gaat het meer om een ontmoeting van werelden. Ik blijf het doen, optreden voor locals, op hun plekken. Ik heb al verschillende lijntjes uitgezet.’ ‘Je bent altijd welkom,’ zegt Egberdien die aan het opruimen is. Stef stapt op een bakfiets, hij gaat op een kerstmarkt warm perensap met kaneel verkopen. ‘Ah’ roept Zanyar hem na, ‘je peert ‘m!’

Gedicht van Zanyar:

Geven en Nemen 



Iemand zei ooit tegen mij
alleen zijn komt van alleen willen nemen
en verbondenheid, dat komt weer voort uit willen geven

dus zorg dat je de buurvrouw roept,
die met een teruggetrokken blik
en al lijkt het niet veel soeps, nodig haar uit voor een warm kopje soep,
lekker vers uit een blik

Een reiger staat heel de dag stil,
te jagen op één been
en eet elke avond wederom alleen

denk aan de ander
dan eten wij met zijn tweeën

wil je de ander bereiken
dan loop je immers niet op één
maar op twee benen

Zanyar Aziz is één van de elf kunstenaars die in december 2021 neerstreken in tien Zoetermeerse wijken, met de bedoeling het thema eenzaamheid te bevrijden uit de kooi van het stilzwijgen en er samen met bewoners over van gedachten te wisselen.

Lees hier ook de ervaringen van de andere kunstenaars: Ruben Abels, Zanyar Aziz, Sandra van den Brand, Jetske van Dorp, Sofie Hollander, Wouter van der Giessen, Katinka van Gorkum, Ellen Houtman, Emmie Liebregts, Sachia Pereira Stolle en Karin Voogd.

Alle projecten