Project

Brieven aan Anna

Katinka van Gorcum

In een donker hoekje op de begane grond van kunst- en cultuurcentrum CKC licht een aan de muur opgehangen scherm fel op. ‘Mijn virtuele studio,’ vertelt Katinka van Gorcum, en ze loopt via het toetsenbord van haar laptop door de 3D ruimte op het scherm. Er bevinden zich tekeningen, meubelstukken, boeken en documenten in. En een portret van Anna Blaman, de schrijfster die in de jaren vijftig de goegemeente opschudde met haar romans, waarin de lesbische liefde doodnormaal was. Vrouw en Vriend was haar eerste boek, Eenzaam Avontuur haar bekendste.

‘Anna Blaman is voor mij een soort motor voor vragen naar eenzaamheid, anders zijn, vriendschap, vertrouwen,’ zegt Katinka. Ze werkt er al een tijdje aan. ‘Het is een autobiografisch project, via haar adresseer ik die vragen aan mezelf. Uiteindelijk wil ik een roman schrijven met een op Anna Blaman gebaseerd hoofdpersonage. Ze leefde in een andere tijd maar woonde net als ik nu in Rotterdam, en ze schreef. Schrijven is eenzaam, je moet alles uit jezelf halen. Maar eenzaamheid is een belangrijk onderdeel van het bestaan, je moet het niet wegstoppen.’

In het kader van ‘Voor Eenzaamheid in Zoetermeer’ schreef Katinka uit naam van Anna Blaman en met fragmenten van haar echte teksten een brief over eenzaamheid en alleen zijn. ‘(…) Ik zou je graag vertellen dat je gevoel van eenzaamheid vanzelf voorbij gaat, maar mettertijd heb ik het idee opgevat dat eenzaamheid een onontbeerlijk deel is van ons bestaan (…) Wat denk jij? Wat betekenen alleen zijn en je verbinden met een ander voor jou?’ Ze maakte 50 kopieën, stopte die in mooie gele enveloppen, koos in Zoetermeer Dorp vijftig voordeuren uit en deed de brieven daar in de bus, vergezeld van een kattebelletje met de uitnodiging terug te schrijven, en een workshop/leesgroep bij te wonen op twee middagen in het CKC.

Nu, halverwege de tweede middag, is er nog niemand verschenen. ‘Dat is niet erg,’ zegt Katinka, ‘al denk ik soms dat ik mensen zou moeten aanspreken en dan voel ik me een beetje schuldig omdat ik dat niet doe. Maar ik heb niet die behoefte. De brief is een mooi object, ik stel me voor dat mensen erdoor worden geraakt. Ook het proces van voordeuren uitkiezen had betekenis, je neemt steeds beslissingen waarbij je je bewust wordt van je vooroordelen. Wie zou hier wonen, zou die terugschrijven? Ik hoop dat ze het doen.’

Katinka van Gorcum is één van de elf kunstenaars die in december 2021 neerstreken in tien Zoetermeerse wijken, met de bedoeling het thema eenzaamheid te bevrijden uit de kooi van het stilzwijgen en er samen met bewoners over van gedachten te wisselen.

Lees hier ook de ervaringen van de andere kunstenaars: Ruben Abels, Zanyar Aziz, Sandra van den Brand, Jetske van Dorp, Sofie Hollander, Wouter van der Giessen, Katinka van Gorkum, Ellen Houtman, Emmie Liebregts, Sachia Pereira Stolle en Karin Voogd.

Alle projecten