‘Dit is het allereenzaamste kunstwerk ter wereld,’ dacht Wouter van der Giessen halverwege zijn project in de wijk Noordhove in Zoetermeer. In de Facebookgroep Noordhove Zoetermeer had hij een schetsontwerp geplaatst voor een fictief beeld over eenzaamheid in een park, en de wijkbewoners uitgenodigd aanpassingen voor te stellen. Het beeld was een 6 meter hoge, helblauwe, voorovergebogen Dixi.

‘Als wij mensen eenzaam zijn, kunnen we in onszelf kruipen en buigen we ons hoofd naar beneden. Dit heb ik toegevoegd aan het meest eenzame object wat er bestaat: de Dixi,’ schreef hij erbij, en beloofde het schetsontwerp te wijzigen al naar gelang de voorgestelde aanpassingen.Al snel stroomden de reacties binnen, na een week waren het er – inclusief zijn eigen antwoorden – 185. Veel ervan waren zo agressief dat Wouters broer een berichtje stuurde met de vraag of het wel goed met hem ging: ‘Wat doen ze mijn broertje aan!?’ Naast snoeiharde scheldkannonades kwamen er ook vragen. Waarom op die mooie plek zo’n lelijk beeld? Waarom geen kunstenaar uit Zoetermeer? Waarom zo’n somber onderwerp?

‘Kunst in de openbare ruimte roept altijd felle reacties op, die verwachtte ik dus wel,’ zegt Wouter, ‘maar hier had ik slapeloze nachten van. Hoe kon ik het een positieve wending geven? Ik hield mezelf voor dat kabouter Buttplug in Rotterdam ook eerst een storm van kritiek kreeg en nu omarmd wordt als icoon van de stad. En de fonteinontwerpen in de pleisterplaatsen van de Elfstedentocht veroorzaakten overal commotie; later zeiden bewoners dat ze het mooi vonden samen na te denken over wat kunst is.

Mijn project gaat in feite over de fase voordat een kunstwerk er echt staat; dat heb ik geëxploreerd.’
Na twee dagen ging hij reageren, en dat leverde positieve uitwisselingen op. Een man die klaagde over verspilde gemeentebelasting kreeg van Wouter ten antwoord dat hij gelukkig voor zijn werk betaald kreeg, met daarnaast de vraag wat kunst voor hem betekende. ‘Die man zag ineens dat ik ook een mens ben. Natuurlijk mocht ik een boterham verdienen, schreef hij terug, maar kon dat ontwerp niet wat subtieler?’

Een vrouw bekende dat ze Wouters voorstel helemaal niet had gelezen, alleen de kwade reactie van een kennis. Het is een valkuil, schreef ze, en legde daarmee feilloos de genadeloze, agressiviteit-bevorderende algoritmes van Facebook bloot. Ze stelde voor de Dixi te vervangen door iets eleganters, en dat dan op het sneue parkeerplaatsje bij het winkelcentrum te zetten. ‘Dat is precies de bedoeling van dit project,’ zegt Wouter. Hij paste het virtuele beeld diverse keren aan, en zou eigenlijk graag iedereen die heeft gereageerd uitnodigen voor een expositie van de schetsontwerpen.

Wouter van der Giessen is één van de elf kunstenaars die in december 2021 neerstreken in tien Zoetermeerse wijken, met de bedoeling het thema eenzaamheid te bevrijden uit de kooi van het stilzwijgen en er samen met bewoners over van gedachten te wisselen.

Lees hier ook de ervaringen van de andere kunstenaars: Ruben Abels, Zanyar Aziz, Sandra van den Brand, Jetske van Dorp, Sofie Hollander, Wouter van der Giessen, Katinka van Gorkum, Ellen Houtman, Emmie Liebregts, Sachia Pereira Stolle en Karin Voogd.